Pojemność: 81 044

5100 (Miejsca dla VIP-ów),, 340 (Miejsca dla prasy)

Oświetlenie: 2400 lux 

Inauguracja: 14.12.1947 (Real Madrid – OS Belenenses 3–1)  

Czas budowy: 27.10.1944 – 1947 

Renowacje: 1953–1954, 1982, 1992–1994, 2001–2006, 2019–2023 

Projekt: Manuel Muñoz Monasterio, Luis Alemany Soler (1947), Rafael Luis Alemany i Manuel Salinas (1982), Antonio Lamela (1994, 2006), GMP Architekten, L35 Arquitectos, Ribas&Ribas (2023) 

Adres: Concha Espina 1, 28036 Madrid 

Pierwsze obiektu Realu

Real Madryt został oficjalnie założony 6 marca 1902, choć drużyna nieoficjalnie funkcjonowała już od 1900. Pierwsze spotkania odbywały się na polach Moncloa, później grywano na boiskach znanych pod nazwami Campo de la Estrada i Campo del Retino. W kolejnych latach klub korzystał z boiska przy nieistniejącej w obecnych czasach arenie walk byków, zdarzały się też występy na boisku wewnątrz madryckiego toru wyścigów konnych.

W 1912 miała miejsce inauguracja obiektu Campo de O'Donnell. Przeszedł on do historii jako pierwszy stadion klubu, który na ówczesne czasy był godny dla zespołu. Jego pojemność wynosiła maksymalnie kilka tysięcy widzów. W niedalekim sąsiedztwie był inny stadion o tej samej nazwie, na którym mecze rozgrywało Atlético. Ważnym wydarzeniem było nadanie klubowi tytuł „Królewski” (Real). Miało to miejsce w 1920 a tytuł nadał król Alfons XIII. Od tego czasu zespół znany jest jako Real Madryt. Coraz większa popularność i rosnąca liczba członków klubu sprawiła, że klub zaczął myśleć o zmianie obiektu na większy.

Od 1923 Real swoje mecze rozgrywał na boisku wewnątrz toru kolarskiego w dzielnicy Ciudad Lineal. Skutkami przenosin do odległej od centrum miasta dzielnicy było obniżenie się frekwencji i w związku z tym klub rozpoczął budowę nowego stadionu. Inauguracyjne mecze odbywały się w 1924 a stadion zaczerpnął swoją nazwę od dzielnicy, w której powstał (Estadio de Chamartín). Pojemność stadionu wynosiła 15 000 widzów. W latach 1932 i 1933 Real Madryt świętował zdobycie pierwszych tytułów mistrza Hiszpanii. Pod koniec lat 30., w związku z hiszpańską wojną domową,  obiekt uległ poważnym zniszczeniom. Po wojnie miała miejsce renowacja stadionu kosztem 300 000 pesetas. Po odbudowie jego pojemność wzrosła do 22 000 widzów.

Jak powstał obecny stadion Realu Madryt?

W 1943 prezesem Realu Madryt został legendarny Santiago Bernabéu, będący byłym napastnikiem klubu, z którym w 1917 zdobył Puchar Króla. Jako nastolatek, Bernabéu nieodpłatnie pomagał przy budowie Campo de O'Donnell. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został prawnikiem by później pracować jako sekretarz klubu a następnie został prezesem Realu Madryt. Jednym z pierwszych posunięć nowego prezesa był zakup 5 ha gruntów sąsiadujących ze stadionem. Kwota zakupu wynosiła 3 mln pesetas.

27 października 1944 na terenie zakupionym za prezesury Bernabeu rozpoczęła się budowa nowego stadionu Realu. Kamień węgielny pod budowę obiektu wmurował osobiście Santiago Bernabéu. Projekt nowej areny sporządzili Manuel Muñoz Monasterio i Luis Alemany Soler. Real występował na Estadio de Chamartín do maja 1946, a następnie przeniósł się tymczasowo na ówczesny obiekt Atlético. Jako ciekawostkę warto odnotować, że jednym z warunków użyczenia stadionu była możliwość darmowego wstępu na mecze Realu dla członków Atlético. Estadio de Chamartín został wkrótce rozebrany, by w jego miejsce można było postawić nowy stadion. Nowy obiekt powstawał w dużej mierze tuż obok, jego wschodnia trybuna została utworzona częściowo w miejscu jednego z narożników starego stadionu.

O otwarciu stadionu

Inauguracyjne spotkanie na nowym obiekcie miała miejsce 14 grudnia 1947. W meczu na otwarcie gospodarze pokonali w towarzyskim spotkaniu portugalski zespół. Nowy stadion charakteryzował się tym, że był większy od poprzednika. Starannie wyprofilowane trybuny efektownie otaczały boisko ze wszystkich stron. Od strony północnej, zachodniej i południowej trybuny posiadały drugą, opartą na żelbetowym szkielecie kondygnację, trybuna po stronie wschodniej była niższa. Maksymalna frekwencja jaką mógł obsłużyć obiekt wynosiła ok. 80 000. Całkowity budżet jaki pochłonął obiekt to 38 mln pesetas, co na swoje czasy było bardzo pokaźną sumą.

Kiedy po raz pierwszy rozbudowano stadion Realu?

Przeniesienie się na nowy obiekt przez Real nie za skutkowało odnoszeniem spektakularnych sukcesów. Prezes Bernabéu rozwijał swą wizję stworzenia wielkiego domu dla klubu, który wierzył że stanie się piłkarskim potentatem. W latach 1953–1954 rozbudowana została wschodnia część trybun, gdzie przybyła nowa kondygnacja (zwana anfiteatro), znacznie wyższa od trybun z pozostałych stron stadionu. Inauguracja nowej trybuny wschodniej miała miejsce 19 czerwca 1954, dwa miesiące po zdobyciu przez Real trzeciego tytułu mistrzowskiego (i pierwszego w okresie gry na nowym obiekcie). Dzięki rozbudowie, pojemność stadionu wzrosła do 120 000 widzów.

Legendarny prezes patronem stadionu

Obiekt w początkowej fazie znany był jako Nuevo Estadio Chamartín. Dopiero 4 stycznia 1955, w uznaniu za zasługi prezesa Santiago Bernabéu obiekt zmienił nazwę od jego imienia. Stadion był areną rozgrywania zawodów w kilku dyscyplinach sportowych, np. w boksie, kolarstwie, piłce ręcznej czy futbolu amerykańskim.

Czy Real mógł mieć nowy stadion?

W 1957 obiekt wyposażono w sztuczne oświetlenie. W 1963 otwarto pierwsze centrum treningowe Realu, tzw. Ciudad Deportiva. 14 grudnia 1972, w 25. rocznicę otwarcia stadionu, zainaugurowano elektroniczne tablice wyników. W 1973 powstały plany budowy zupełnie nowego stadionu Realu Madryt w północnej części miasta, ale finalnie nigdy nie zostały one zrealizowane.

Jak zmienił się Estadio Santiago Bernabéu przed Mistrzostwami Świata 1982?

Znacząca modernizacja obiektu spotkała stadion przed mistrzostwami świata w 1982 rozgrywanymi w Hiszpanii. Na stadionie zainstalowano znacznie więcej miejsc siedzących, co oznaczało jednocześnie ograniczenie maksymalnej frekwencji na stadionie do ok. 90 000 widzów. Poważną inicjatywą było również zadaszenie wszystkich trybun. Wyjątkiem pozostała trybuna wschodnia. Za bramkami przy konstrukcji dachu ułożono stadionowe telebimy (jedne z pierwszych na świecie). Za projekt przebudowy odpowiedzialni byli architekci Rafael Luis Alemany i Manuel Salinas. Przebudowała kosztowała około 700 mln pesetas.

O rozbudowie Estadio Santiago Bernabéu w latach 1992–1994.

Kolejna rozbudowa obiektu miała miejsce w latach 1992–1994. Do trybun po stronie północnej, zachodniej i południowej została dobudowana trzecia kondygnacja. Była ona podzielona, na dwie części, a rozbudowane fragmenty zostały wzniesione w górę spoglądając od wschodniej części trybun. Dach został podniesiony do góry. Konieczne było dołożenie nowych fragmentów w związku ze zwiększeniem się obwodu dachu.  Po zewnętrznej stronie, w narożach, zostały wybudowany cztery spiralne wieże z klatkami schodowymi. Podobne rozwiązanie zastosowano przy budowie San Siro w Mediolanie. Obiekt został unowocześniony o system podgrzewania murawy. Zwieńczenie prac nastąpiło w maju 1994. Koszty sięgnęły 5 mld pesetas. Maksymalna frekwencja jaką mógł obsłużyć obiekt po rozbudowie wynosiła 106 500 widzów. Projekt przebudowy stworzyło Estudio Lamela. W 1994 miało miejsce otwarcie centrum handlowego La Esquina de Bernabéu.

Inauguracja muzeum klubowego oraz  centrum treningowego Realu Madryt

Pod koniec XX wieku wyeliminowano wszystkie miejsca stojące na obiekcie a pojemność spadła do 75 328 widzów z racji na ilość zainstalowanych krzesełek. W 1999 na obiekcie swoją działalność zaczęło prowadzić muzeum klubowe. W 2005 miało miejsce otwarcie nowego centrum treningowe klubu, tzw. Ciudad Real Madrid. Zlokalizowane jest ono w sąsiedztwie lotniska Madryt-Barajas. Stary kompleks treningowy z 1963 przeszedł do historii. W maju 2006 w strefie nowego kompleksu rozpoczął działalność drugi obiekt Realu Madryt (na co dzień służący m.in. rezerwom klubu). Nazywa się on Estadio Alfredo Di Stéfano i może pomieścić 6000 widzów.

O Estadio Santiago Bernabéu i jego prezencji

Bernabeu jest to drugim co do wielkości (po Camp Nou w Barcelonie) stadionem w Hiszpanii. Boisko stadionu jest otoczone ze wszystkich stron łagodnie wyprofilowanymi trybunami. Konstrukcyjnie trybuna główna po stronie wschodniej odbiega nieco od pozostałych. Charakteryzuje się tym, że jest trochę niższa i mieści loże VIP oraz miejsca dla dziennikarzy. Z pozostałych stron trybuny są trzypiętrowe, a szerokie i strome kondygnacje środkowa i górna podzielone są na dwie części. Obiekt znajduje się w ramach gęstej zabudowy miejskiej. Znajduje się w dzielnicy Chamartín. Ciekawostką jest, że pod stadionem przebiega nitka metra. Górna krawędź w najpłytszej części znajduje się ok. metr pod murawą, co również ogranicza możliwości ewentualnego obniżenia płyty boiska.

Jak będzie wyglądał Estadio Santiago Bernabéu po przebudowie?

W 2012 miała miejsce prezentacja kilku koncepcji kolejnej dużej rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu. W styczniu 2014 wybór padł na koncepcję autorstwa GMP Architekten, L35 Arquitectos oraz Ribas&Ribas. Projekt zakłada modernizację i rozbudowę trybun do pojemności 85 000 widzów. Wyposażenie stadionu zostanie wzbogacone w nowy, rozsuwany dach, umożliwiający pełne zamknięcie obiektu, a trybuny zostaną obudowane w efektowny, futurystyczny sposób.

Wewnątrz kompleksu powstaną m.in. nowe przestrzenie komercyjne i podziemny parking. Rozbudowie ulegnie klubowe muzeum i szatnie dla zawodników. Pod dachem znajdzie się okrężny, panoramiczny ekran, ciągnący się wokół całego boiska. Stadion w planach ma posiadać system zsuwanej murawy, która po podzieleniu na fragmenty będzie chowana w głębokim na 30 m wykopie pod zachodnią trybuną, gdzie będzie przechowywana w odpowiednich warunkach. Chowana murawa boiska ma umożliwić organizację imprez nie związanych ze sportem.

Rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu?

Rozpoczęcie przebudowy obiektu zostało opóźnione z powodu problemów w kwestii własności gruntów wokół stadionu. W międzyczasie zrezygnowano z hotelu oraz centrum handlowego, które miały pojawić się w budynku według pierwotnych założeń. Maksymalna frekwencja kibiców mogących gościć na stadionie zredukowano do 85 000.

Budowlańcy wkroczyli do akcji w maju 2019. W marcu 2020, po wybuchu pandemii COVID-19 zawieszono ligowe rozgrywki. Po wznowieniu Real na ponad rok (do września 2021) przeniósł się na swój rezerwowy obiekt, Estadio Alfredo di Stefano. W tym czasie mogli podjąć działania na Estadio Santiago Bernabéu ekipy budowlane.

Pod koniec 2021 klub zaciągnął dodatkową pożyczkę co miało związek z rosnącymi kosztami przebudowy. Całkowite zakończenie prac budowlanych spodziewane jest w połowie 2023.

Kto zarządza Estadio Santiago Bernabéu?

Real Madryt bez wątpienia jest od lat w czołówce klubów na świecie i dzierży tytuł najbardziej utytułowanego klubu. Drużyna posiada rekordową liczbę zwycięstw m.in. w krajowych rozgrywkach ligowych, Pucharze Europy/Lidze Mistrzów czy w klubowych mistrzostwach świata. Niemal komplet trofeów została zdobyta w okresie gry na Estadio Santiago Bernabéu. Dwie pierwsze dekady XXI wieku pokazały, że średnia frekwencja na stadionie mieści się w granicach 60 000 do ponad 70 000 widzów na mecz. Real Madryt należy do najbardziej popularnych, z dużą bazą sympatyków na całym świecie. Pozostaje także w grupie najlepiej zarabiających klubów piłkarskich na świecie.

Wydarzenia na stadionie

W 1964 w Hiszpania gościła jako gospodarz turniej finałowy drugiej edycji Pucharu Narodów Europejskich (następnie zmieniono nazwę na Mistrzostwa Europy). Mecze turnieju, odbywające się w formie  „final four” przeprowadzono na obiektach Estadio Santiago Bernabéu w Madrycie oraz Camp Nou w Barcelonie. W Madrycie odbył się jeden z półfinałów oraz finał, dwa mecze z udziałem reprezentacji Hiszpanii, która sięgnęła w tym turnieju po swój pierwszy tytuł mistrzów Europy. Estadio Santiago Bernabéu jest zresztą stadionem, na którym piłkarska reprezentacja Hiszpanii rozegrała największą liczbę spotkań spośród wszystkich aren. Ponadto tutaj odniosła największą liczbę zwycięstw.

Stadion był także jednym z gospodarzy mistrzostw świata w 1982. Podczas mundialu rozgrywanego w Hiszpanii odbyły się na nim trzy spotkania drugiej fazy grupowej oraz rozegrano finał turnieju. Obiekt jest ponadto wymieniany jako część potencjalnej kandydatury Hiszpanii i Portugalii do organizacji piłkarskich mistrzostw świata w 2030.

Na stadionie rozegrane zostały finały Pucharu Europy w 1957, 1969 i 1980, a także finał Ligi Mistrzów w 2010. Obiekt gościł też spotkania finałowych dwumeczów Pucharu UEFA (1985, 1986) czy Pucharu Interkontynentalnego (1960, 1964, 1966). W 2018 na Estadio Santiago Bernabéu rozegrano rewanżowe spotkanie finałowego dwumeczu Copa Libertadores. Na stadionie rozegrano także najwięcej finałów Pucharu Króla.

Stadion obsługuje też inne wydarzenia. Klub umożliwia wynajęcie obiektu w celu zorganizowania np. konferencji, prezentacji, spotkania firmowego, treningu czy prywatnego meczu piłkarskiego. Na stadionie odbywały się koncerty muzyczne, wystąpili tu m.in. U2, Bruce Springsteen czy The Rollling Stones. W listopadzie 1982 miało miejsce nabożeństwo dla ponad 130 000 wiernych, które odprawił papież Jan Paweł II.